Bez wątpienia, wydarzeniem roku w CKC była zmiana siedziby. Wraz z początkiem semestru zimowego przenieśliśmy się z kampusu Ochota na Służew, pod adres Smyczkowa 14. Przedsięwzięcie okazało się nie lada wyzwaniem, bo wiązało się nie tylko z gigantycznymi porządkami i uszczupleniem nagromadzonych rzeczy, ale też wielomiesięcznym nadzorem nad remontem w module budynku, do którego się przeprowadzaliśmy. Nowa lokalizacja ma walor sentymentalny, ponieważ część zespołu (z dawnego COME UW) pamięta jeszcze czasy wcześniejszej siedziby – zaledwie kilka numerów dalej od obecnej – w willi na Smyczkowej 11a! 

Przeprowadzka to nie jedyna istotna zmiana. Mamy również nową Radę jednostki – mianowaną przez Rektora na kadencję 2021-2024. Poznajcie jej znakomity skład tutaj. Jesteśmy zaszczyceni i liczymy na owocną współpracę!

Niezależnie od przeprowadzki intensywnie pracowaliśmy na obu polach naszej działalności – e-learningu i humanistyki cyfrowej. W obu przypadkach troszczymy się zarówno o sprawy technicznie, jak i rozwijanie narzędzi i metod.

2021 był rokiem kolejnych doświadczeń i wyzwań w nauczaniu na odległość. Wymuszone pandemią masowe e-nauczanie, a szczególnie związane z nim sukcesy, lecz także lekcje na przyszłość, były tematem przewodnim naszej pierwszej, pilotażowej edycji konferencji pt. “Forum Dobrych Praktyk”, która odbyła się w maju w formacie online. Duża liczba zgłoszonych referatów i zainteresowanych uczestników była miłym zaskoczeniem! Nie mniejszym – pomysłowość nauczycieli w przekazywaniu treści, wykładanych do tej pory tradycyjnie, w formie zdalnej. Wśród nich znalazło się domowe laboratorium, czy analogowy whiteboard. Różnorodność tych prezentacji to doskonałe źródło inspiracji dla innych wykładowców, dlatego już planujemy kolejną edycję tego wydarzenia na 2022 rok. Naszym celem jest bowiem budowanie wraz z wszystkimi chętnymi dydaktykami UW Katalogu Dobrych Praktyk, czyli bazy wiedzy, która posłuży w przyszłości nauczycielom akademickim.

 Kolejna fala pandemii i związane z nią konsekwencje przechodzenia na naukę zdalną nie zaskoczyły nas. Dobre praktyki wypracowaliśmy bowiem w ubiegłym roku. Z powodzeniem funkcjonowały platformy e-learningowe Kampus oraz 4 “Niezbędniki” – interaktywne mini-kursy wspierające kadrę dydaktyczną, koordynatorów wydziałowych i studentów w zdalnym nauczaniu i egzaminowaniu. Wszystkie one są na bieżąco aktualizowane i w ciągłym użytku. Dodatkowo, nasz zespół dydaktyczno-szkoleniowy przeprowadził szereg szkoleń online (podstawowych i zaawansowanych) z funkcjonalności platformy Kampus, a także służył bieżącą pomocą na helpdesku. W marcu 2021 zrobiliśmy roczne podsumowanie “pandemiczne”, które w skrócie ilustruje poniższa grafika.

 

Pomimo tego, że z początkiem zimowego semestru nauczanie powróciło w mury uczelni, e-learning pozostał powszechną na UW formą edukacji. Na platformach Kampus obecnie funkcjonuje ok. 2200 kursów (stan z grudnia 2021), z czego część wspomaga zajęcia prowadzone w sali.

Więcej na temat wyzwań związanych z rozwojem e-nauczania na UW, ze szczególnym uwzględnieniem pandemii, opisaliśmy w jubileuszowej publikacji pt. „Panorama e-edukacji w Polsce”  pod red. B. Galwasa, towarzyszącej cyklicznej konferencji Uniwersytet Wirtualny. (link do naszego rozdziału) Natomiast jej ujęcie z perspektywy studenta, omówiliśmy w publikacji pokonferencyjnej “Digital education during the pandemic: student experience”, EUNIS 2021: A new era of Digital Transformation.

Rok 2021 przyniósł nam też nowe wyzwania w obszarze humanistyki cyfrowej. Jak zwykle pracowaliśmy przy wielu niesamowicie ciekawych i różnorodnych projektach w ramach współpracy z naszymi Partnerami. Ale bardzo ważną częścią działalności stały się także wieloletnie projekty strategiczne – nie tylko uczelniane, ale też ogólnokrajowe.

Praca w projektach łączących cyfrowe rozwiązania i narzędzia z humanistycznymi metodami i wiedzą zespołów badawczych to nasza codzienność. Wiele z nich realizujemy w partnerstwie w ramach grantów badawczych, współpracy międzyinstytucjonalnej lub międzynarodowych sieci współpracy. Wspominając zaledwie kilka ważniejszych osiągnięć:

  • nowe moduły bazy cyfrowej projektu “Textiles and Seals” (Wydz. Archeologii UW), będącej nowatorskim oraz unikalnym narzędziem, które pozwala na wyszukiwanie i badanie relacji pomiędzy tekstyliami i produkcją włókienniczą a pieczęciami i stosowaniem stempli w Grecji epoki brązu,
  • współpraca w ramach ogólnoeuropejskiej multidyscyplinarnej sieci badawczej COST „EuroWeb. Europe Through Textiles: Network for an integrated and interdisciplinary Humanities” – rozbudowany serwis www i demo interaktywnej bazy danych EuroWeb Digital Atlas,
  • rozwijanie i rozbudowa niesamowitej bazy Urus, pozwalającej zanurzyć się w niuanse produkcji i recepcji grafiki w państwie polsko-litewskim i Prusach do początków XVII w. Baza obejmuje kilkanaście tysięcy odbitek dzieł malarstwa, rzeźby i rysunku, kompozycji, utworów literackich i tematów ikonograficznych, ale też osób, miejsc, zdarzeń i technik artystycznych!
  • baza i interaktywny serwis INVENTARIUM (lada dzień dostępny online), czyli inwentarza zabytków nauki – historycznych przyrządów pomiarowych, badawczych i edukacyjnych przechowywanych w zbiorach polskich muzeów i w wybranych placówkach naukowych,
  • prace nad repozytorium cyfrowym materiałów źródłowych (dostępne już wkrótce!) oraz krytyczną edycją cyfrową pamiętnika pewnej kontrowersyjnej Warszawianki wraz z Zespołem Archiwum Kobiet przy IBL PAN.

Podobnie jak w poprzednich latach staraliśmy się wspierać rozwijanie kompetencji w zakresie humanistyki cyfrowej wśród społeczności akademickiej także przez dydaktykę. Prowadziliśmy zajęcia pn. “Historia cyfrowa” dla studentów studiów magisterskich na kierunku historia, oraz współprowadziliśmy przedmiot “Humanistyka cyfrowa” dla doktorantów Szkoły Doktorskiej Nauk Humanistycznych.

Rok 2021 to dla nas także czas dużego zaangażowania w projekty strategiczne, ważne dla rozwoju nauk humanistycznych zarówno w skali UW, jak i w skali całego kraju. 

  • Koordynujemy Działanie “Humanistyka cyfrowa” w ramach programu uczelnianego IDUB (Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza), którego celem jest m. in. rozwijanie nowych metod i narzędzi cyfrowych dla badań humanistycznych, jak również stworzenie dla nich zaplecza technologicznego na UW; 
  • Działamy na rzecz sojuszu 4EU+ Alliance, gdzie zaangażowani jesteśmy w prace na rzecz wirtualnej mobilności oraz innowacyjnej dydaktyki i szkoleń; część tych prac została zaprezentowana na międzynarodowej konferencji EADTU oraz w pokonferencyjnej publikacji.    
  • Bierzemy udział w potężnym ogólnokrajowym projekcie Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój (POIR), w ramach którego na niespotykaną dotychczas skalę budowana jest infrastruktura naukowa dla nauk humanistycznych, m.in. sieć mobilnych laboratoriów badawczych (Dariah.lab), służących przeprowadzaniu analiz specjalistycznych i cyfrowych dokumentacji nieinwazyjnych krajobrazu, obiektów kulturowych i zabytków

Echem odbiły się nasze osiągnięcia z zakresu archiwizacji webu (np. WebArch przy okazji “Forum archiwizacji zasobów polskiego Internetu”) czy wiedza nt. budowania bibliotek cyfrowych i pozyskiwaniu danych badawczych dla szeroko rozumianej humanistyki cyfrowej (np. referat na konferencji BUW “Hinc Omnia”). 

Nadal rozwijamy nasz serwis szablonów stron UW, z którego skorzystało już prawie 80 jednostek naukowych, jednostek administracji centralnej oraz zespołów badawczych.

A jeśli chodzi o przyszły rok, to pomysłów i planów nie brakuje. Będziemy o nich pisali na bieżąco, ale już w styczniu, jako partner technologiczny Olimpiady Wiedzy o Filmie i Komunikacji Społecznej, organizowanej przez FINA, będziemy trzymać pieczę nad przebiegiem jej kolejnego etapu, który odbywa się online na naszej platformie e-learningowej. Prowadzimy też rozmowy nt. dalszego rozwoju Cyfrowego Repozytorium Korczakowskiego. 

Tymczasem jeszcze do końca grudnia można wybierać “Słowo roku” – system do głosowania online to oczywiście nasze dzieło!