“Edycje cyfrowe” mają w polskiej rzeczywistości akademickiej specyficzny status – z jednej strony zmagają się z łatką pewnego podejścia eksperymentalnego, a z drugiej muszą sprostać wysokim wymaganiom i standardom uznanym w środowisku  międzynarodowym. Niezależnie od perspektywy cieszą się sporym zainteresowaniem i stały się tematem, którego zignorowanie nie jest już możliwe we współczesnej humanistyce. Upowszechnianie materiałów źródłowych i ich opracowań oraz korzystanie z nich opiera się już w dużej mierze na reprezentacjach cyfrowych i dostępie online. Jeśli więc nawet nie jest się zaangażowanym w pracę przy edycji, to prędzej czy później jest się jej odbiorcą. A nie bez znaczenia jest też fakt, że w warsztacie naukowym humanistów pojawia się coraz więcej metod i narzędzi cyfrowych, dzięki czemu podstawowe kompetencje w tym zakresie – jak również otwartość społeczności akademickiej na rozwiązania inne niż tradycyjne – stały się normą.

Stworzenie profesjonalnej edycji cyfrowej materiału źródłowego jest jednak procesem wymagającym – opiera się o ścisłą współpracę naukowców mających wiedzę merytoryczną o samym źródle oraz zespołu odpowiedzialnego za przygotowanie edycji od strony technicznej. W odróżnieniu jednak od realizacji standardowych usług informatycznych przygotowanie edycji cyfrowej wymaga nie tylko dobrania gotowych rozwiązań czy wykonania określonych prac z zakresu IT, ale także specjalistycznej pracy merytorycznej związanej z kodowaniem konkretnego materiału tekstowego zgodnie ze standardami, dostosowanej zarazem do specyfiki projektu (opracowanie metodologii z uwzględnieniem swoistych cech danego materiału źródłowego, kodowanie semantyczne, merytoryczna koordynacja wszystkich działań).

Wszystko to sprawia, że kontekst edycji cyfrowych nasuwa wiele tematów do dyskusji i przemyśleń – od konkretnych rozwiązań technicznych, przez metodologię całego procesu przygotowania edycji czy sposób i zakres wykorzystania standardu TEI, po zagadnienia związane z warstwą prezentacyjną i funkcjonalną gotowego dzieła.

Wirtualne Laboratorium Edycji Cyfrowych powstało, by w warunkach seminaryjnych (“laboratoryjnych”) rozmawiać o edycjach cyfrowych i niuansach pracy przy nich. By uczyć się od siebie nawzajem, wypracowywać rozwiązania przydatne dla wszystkich i popularyzować swoją pracę. By ponad jednostkami, dziedzinami i konkretnymi projektami wspólnie mierzyć się z tym ogromnym tematem.

Laboratorium jest otwartą inicjatywą Centrum Kompetencji Cyfrowych realizowaną we współpracy z Pracownią Historii Cyfrowej działającą na Wydziale Historii UW w ramach Działania IDUB I.3.6 “Humanistyka cyfrowa”.